خدا کنه شاهد روزی نباشیم که ازدواج کنیم برای آنکه طلاق بگیریم … و یا اینکه طلاق بگیریم تا بتوانیم ازدواج کنیم.
ماجرا چیست؟!
” دعوتید به صرف عشق ” عبارتی آشنا که بارها آن را در دعوتنامههای جشن عروسی مرور کرده اید، اما این بار هم دعوتید اما نه به صرف عشق، به صرف جدایی! “.
” شاید برای شما هم پیش اومده باشه که تلفن منزلتان زنگ می خوره و از طرف یکی از زوج های جوان فامیل، دعوت به یک مهمانی در تالار پر طمطراق پایتخت میشی. با خوشحالی از علت برپایی این سور به ظاهر، پر رنگ و لعاب می پرسی که جوابت را اينگونه ميدهند: ” سورپرایزه! تشریف بیارید متوجه می شید”.
شب موعود از راه می رسد. لباس های پلوخوری ات را به تن می کنی و شاد و سرخوش، راه شمال شهر را پیش می گیری تا به مقصد برسی. همه هستند از بزرگان فامیل گرفته تا دوست و آشنای زوج جوان. حس فضولی ات بیشتر گل می کند و این در و آن در می زنی تا یکی بگوید اینجا چه خبر است. شام را که می خوری، عروس و داماد میزبان که تازه دو سال از زندگی شان گذشته، میکروفون به دست می آیند، همه گوشهایشان، تیز می شود و چشمهایشان از حدقه بیرون می زند. انتظارها به سر می آید و آنها با افتخار می گویند: ” از این به بعد ما دیگه با هم زندگی نمی کنیم و کاملاً توافقی از هم جدا شدیم از حضور تک تک شما در جشن طلاقمون ممنونیم “.
هاج و واج می مانی که این دیگر چه مدلی است و الآن باید بخندی یا گریه کنی!.
” بر اساس تحقیقاتی که در این زمینه انجام شده است این یک بدعتی است که در جامعه ما در حال رخ دادن است و اگر جلوی آن گرفته نشود تبدیل به یک مد و رسم می شود، جدايي دو انسان، شكست عاطفي و ويراني كاشانه انسانها، طبق فطرت انساني نياز به همدردي دارد نه جشن و پايكوبي، انسان سالم از جدایی ناراحت می شود نه خوشحال “.
” این اتفاقات در بین خانواده های اعیانی و اشرافی جامعه رخ می دهد که کلاً جهان بینی و نگاهشان به زندگی مادی است و به دنبال لذت جویی های آنی هستند “.
” در بین این خانواده ها قبح طلاق ریخته و ازدواج را مثل یک داد و ستد می بینند، مثل ماشینی که یک روز می خرند و روز بعد آن را می فروشند “.
” توجیه جوانانی که برای طلاق، جشن می گیرند یا به ظاهر شادی می کنند و در بین نزدیکان، شیرینی پخش می کنند هم قابل تأمل است، یکی از همین خانم های جوان در این باره می گوید “:
” اگر روز طلاقم شاد بودم و به فامیل، شام دادم برای این بود که زمانه عوض شده و قرار نیست اگر طلاق گرفتم تا آخر عمرم تنها بمانم. من برای تمام شدن زندگی قبلی و آغاز زندگی جدیدم جشن گرفتم “.
” زن و شوهرهاي بسياري هستند كه به محض بروز كوچكترين مشكل به سراغ طلاق ميروند، اين روزها زندگيها ديگر پايان خوش قصهها را ندارد، اين روزها طلاق انگار به مد تبديل شده و كمكم جاي تمام رسم و رسومات زندگي را ميگيرد، اما فاجعه آنجا اتفاق ميافتد كه زشتترين عمل در نظر مردم به عملي پسنديده تبديل شده و براي اعلام آن جشن هم برگزارشود. «جشن طلاق» واژهاي عجيب و غريب كه كمكم جاي خود را در جامعه باز ميكند، اگر هوشيار نباشيم!”.
” خانمی میگفت: یکی از دوستانم بعد از گذشت ده ماه از زندگي مشتركش اينبار كارت دعوت ديگري برايم فرستاد، حضور در جشني كه مناسبت آن را نميدانستم، تماس گرفتم تا از موضوع جشن باخبر شوم و اگر تولدي يا خريد خانه و چيز ديگري است، كادو بگيرم، اما دوستم با خنده گفت، مناسبت میهماني سورپرايز است، بايد بيايي تا بداني!
يك هفته بعد در همان سالني كه عروسياش را برگزار كرده بود، جشن ديگري بر پا بود، ميهمانها از دفعه قبل كمتر بودند اما نه آنقدر كه به چشم بيايد، همه نشسته بودند و ضمن خوردن ميوه و شيريني از اينكه واقعاً مناسبت برگزاري اين مراسم چيست با هم حرف ميزدند، در همين موقع عروس و داماد به سالن آمدند و روي سن رفتند و عروس خانم ضمن تشكر از آمدن میهمانان با لبخندي بر لب و صدايي كه آشكارا ميلرزيد اما سعي داشت اين لرزش را مخفي كند، خطاب به میهمانان گفت: ” حضار گرامي، اين جشن، جشن طلاق من و … “.
همهمه میهمانان آنقدر زياد شد كه ديگر صداي عروس را نميشنيدم، بهتزده بودم، اين همه آدم را جمع كردهاند، اين همه خرج كردهاند كه جشن طلاق بگيرند؟
فكر ميكردم اين اتفاق نادر است، اما خانمي كه كنارم نشسته بود گفت:
” اين سومين جشن طلاقي است كه طي دو ماهه اخير دعوت شدهام. جوانهاي امروزي را نميشود فهميد، قبلاً دختري كه به خانه بخت رفته بود حتي اگر عذاب هم ميكشيد، جرأت نميكرد پيش پدر و مادرش حرفی از طلاق بزند، حالا اينها جشن ميگيرند و همه فاميل را دعوت ميكنند و با خنده و شوخي ميگويند طلاق گرفتهايم …”.
افسردگی شدید؛ عامل شادی های کاذب عجیب
درباره توجیه این افراد برای این شادی های پس از طلاق قابل ذکر است که ” اگر این افراد حاضر شوند پس از طلاق، تست افسردگی از آنها گرفته شود اکثر آنها افسردگی شدید دارند “. و یا ” آنها برای اینکه می خواهند نهیب و طعنه وجدانشان را آرام کنند دست به این شادی های تصنعی و کاذب می زنند “.
” در یک پژوهش ساده می توان به این موضوع دست یافت که عموم این افراد، افراد نوکیسه و تازه به دوران رسیده هستند که به هر وسیله ای تلاش می کنند تا خود را با دیگران متفاوت نشان دهند و آنها ۱۰۰ درصد با ناهنجاری های روانی دست و پنجه نرم می کنند “.
طلاق های عجیب پیامد ازدواج های غریب
“کسانی که برای طلاقشان جشن می گیرند ازدواج های عجیب و غریبی هم داشته اند و اکثراً ادعای روشنفکری می کنند”، و یا اینکه ” نگاه این افراد به ازدواج نگاهی حیوانی و غیر مقدس است و اگر بررسی شود ازدواجشان هم با ارتباطات، مهریه ها و جشن های نامتعارفی شکل گرفته است “.
زنگ خطري درباره طلاق
در شرایط کنونی که آمارها حکایت از رشد طلاق در جامعه دارند و طبق آخرین آمارهای منتشرشده توسط سازمان ثبت احوال کشور تنها در ۳ ماه نخست امسال ۳۴۷ هزار و ۵۹ نفر به زندگی مشترک خود پایان داده اند و آمار طلاق در سال گذشته به رشد ۷ درصد رسیده است، انتظار می رود مسئولان علاوه بر چاره جویی برای معضلات پیامد طلاق در جامعه، فکر و تدبیری هم برای بدعت های بیماری که در این زمینه در جامعه، در حال شکل گیری است و قابلیت مسری شدن هم دارند، داشته باشند.
باید گفت که ” طلاق امری نیست که به یکباره صورت بگیرد و شامل چند مرحله میشود که مهمترین و اولین مرحله از آن طلاق عاطفی است که در حال حاضر رو به گسترش است “.
طلاق عاطفی اولین مرحله از طلاق است یعنی زوجین قبل از اینکه به مراکز ثبت طلاق بیایند، از لحاظ عاطفی از یکدیگر دور و جدا شدهاند، مرحله بعدی طلاق، طلاق اقتصادی است، یعنی مطرح شدن مسائلی چون نفقه و مهریه، طلاق والدین که به انتخاب حضور فرزند در کنار پدر یا مادر منجر میشود نیز مرحله دیگری از طلاق است.
طلاق اجتماعی که بر اثر آن پایگاه اجتماعی فرد در جامعه متزلزل میشود تاثیر بسیاری در روند زندگی فرد مطلقه دارد، پس از این مرحله، آثار و پیامد تمامی مراحل در مرحله طلاق روانی مشهود است که تنهایی و به تبع آن مشکلات روحی را به همراه دارد.
حال مددکاران اجتماعی در هر کدام از این مراحل و با آگاهی کامل به وضعیت هر مرحله، نقش موثری در کاهش آسیب های این امر دارند. نصیحت و موعظه در تمامی این مراحل بیتاثیر خواهد بود چرا که می بایست ” در زمینه طلاق و علل افزایش آن باید علت یابی کرد و به راهکارهای جهت کاهش طلاق و ضایعات آن و تقویت ازدواجها پرداخت “.
ازدواج عجولانه در معرض طلاق عجولانه قرار دارد
کند شدن روند ازدواج، ژرف اندیشی و طولانی بودن دوره انتظار و تحقیق از عوامل مهم موفقیت در ازدواج می باشند: ” ازدواج عجولانه در معرض طلاق عجولانه قرار دارد “.
آموزشها افزایش یابد
باید بر ضرورت آماده سازی افراد برای زندگی بعد از طلاق به شدت تأکید کرد و در این خصوص سیاستهای مربوط و آموزش و آماده سازی افراد برای مشکلات پس از جدایی در جهت کاهش اثرات طلاق حیاتی است.
و آموزش مهارتهای زندگی، اداره کردن خود، بازسازی روحی و انسانی، سازگاری با وضعیت جدید و حفظ بهداشت روانی از مواردی است که با حضور مددکار اجتماعی در کنار فرد پس از طلاق موثر است.
تظاهر به شادي
بيشتر کارشناسان بر اين باورند که برپايي چنين جشن هايي به معناي درک صحيح از شرايط و آن گونه که برخي مدعي اند، شادي به خاطر يک شروع ديگر در زندگي شان نيست. بلکه آن ها انسان هاي افسرده اي هستند که فقط تظاهر به شاد بودن مي کنند.
در فرهنگ و دين ما همواره ازدواج موجب ارتقاي پايگاه اجتماعي بود و طلاق امري مذموم و به عنوان آخرين راهکار برشمرده مي شد ولي متأسفانه امروزه برخي الگوهاي غربي علاوه بر مسائل مختلف زندگي در طلاق ها نيز پديدار شده است، از جمله گرفتن جشن طلاق همچون مراسم عقد و عروسي که اين الگوبرداري محض از طلاق در برخي کشورهاي غربي است. زن و مرد جدا شده مي خواهند به خود و ديگران بفهمانند که هيچ اتفاق بدي رخ نداده و همه از اين اتفاق خوشحال هستند و اين آغازي ديگر است که بايد جشن گرفته شود ولي واقعيت اين نيست و آن ها در درون خود شکست خورده و غمگين هستند و برگزاري چنين مراسمي نه دردي از آن ها دوا مي کند و نه خانواده آن ها و از صبح روز بعد، تازه با مشکلات روبه رو مي شوند .
جشن طلاق، جشني براي عوام فريبي
برگزاري جشن طلاق نشاندهنده ناهنجاري اجتماعي است و به نظر ميرسد كه اين ناهنجاري فكري به دليل فشارهايي است كه وقتي افراد از آن راحت ميشوند، اقدام به چنين جشني ميكنند. اين اقدام نشان دهنده يك سري مشكلات و ناكاميهاست آن هم به اين دليل كه از آن نجات پيدا ميكنند. افزايش طلاق در جامعه، باعث می شود تا افسردگي و اختلالات رواني هم افزايش پيدا کنند، بروز چنين پديده اجتماعي تبعاتي از جمله پيامدهاي اجتماعي، فرهنگي و معضلهاي گوناگوني را به دنبال خواهد داشت.
طلاق آغاز راحتي و آسايش نيست
بعد از طلاق به هر حال افراد تنها ميشوند و يك سري احساسات نهفته آنها بيدار ميشود آن هم به اين دليل كه شرايط بعد از طلاق استرسهاي فراواني را به همراه دارد. استرسها ميتواند يك سري زمينههاي آسيبشناسي كه از قبل در فرد وجود دارد را فعال كند كه اين نارساييهايي رواني عبارتند از: احساس تنهايي، افسردگي، احساس طرد شدگي و مسائلي از اين قبيل كه بيشتر آنها شخصي هستند.
عدم رضايتمندي در افراد مطلقه
فرد بعد از طلاق نسبت به خود، اطرافيان، پدر، مادر و جامعه احساس رضايتمندي ندارد و رفتارهاي مناسبي را در مواجهه با مشكلات از خود بروز نخواهد داد و اغلب اين افراد احساس گناه ميكنند. وقتي افراد با يك حس سر خوردگي مواجه ميشوند از خود ميپرسند كه من چكار كردهام كه درگير چنين مشكلاتي شدهام.
شناخت مهارتهاي زندگي براي استحكام خانوادهها
بعد از ازدواج، احساسهاي خوب و بد در فرد وجود دارد و بالطبع وقتي افراد طرف مقابل خود را در زندگي اجتماعي پيدا ميكنند كمكم ميفهمند كه آن چيزي كه ميخواستند نيست و خود زندگي هم مشكلاتي را دارد كه فرد بايد بتواند آنها را تحمل كند همچون ماندن پشت چراغ قرمز است و وجود حوادث ناگوار لازمه اين است كه افراد بتوانند آن را هم تحمل كنند، اگر افراد اين مهارت و شناخت را نداشته باشند كه نتوانند هيجانها و ناكاميها را تحمل كنند باز ميبينيد كه ميخواهند يك زندگي را به هم بزنند.
در گذشته افراد صبورتر بودند و توانايي بيشتري در كنترل و تحمل هيجانات منفي داشتند و زندگيها هم دوام بيشتري داشتند اما متأسفانه در تربيت بچههاي امروز هميشه بچهها سعي ميكنند، به اهدافشان برسند، والدين خيلي زود نيازهايشان را برطرف كنند و متاسفانه امروز والدين فرزندانشان را اين طور تربيت نميكنند كه ناكاميها را تحمل كنند بلكه سعي ميشود كه بچهها اصلاً با كم و كاستيها مواجه نشوند. وقتي افراد تحمل ناكاميها را نداشته باشند نميتوانند در موقعيتهاي دشوار و سخت بمانند و مقاومت كنند.
جشن طلاق و جدايي
اگرچه اين طور به نظر ميرسد كه تنها برگزاري مراسم ازدواج در كشورهاي مختلف تابع قوانين و رسم و رسومات حاكم بر جوامع مختلف است، اما در برخي كشورها مراسم طلاق نيز با برگزاري آداب و رسومي خاصي همراه است و عجيبتر اين كه اين روزها در برخي كشورها افرادي كه قصد پايان دادن به زندگي مشترك خود را دارند برخلاف اينكه در گذشته تا مدتها اين موضوع را از دوستان و نزديكان خود مخفي ميكردند با برگزاري مراسمي به عنوان جشن طلاق از دوستان و اقوام خود دعوت ميكنند تا در اين روز همراه آنها باشند.
البته بايد اين نكته را مورد توجه قرار داد كه اين رسومات ريشه در تاريخ گذشته و ديدگاهها و سبك زندگي مردم اين كشورها دارد و از اينرو همچنان ديدگاههاي متفاوتي نسبت به اين موضوع در كشورهاي مختلف وجود دارد.
براي مثال عليرغم افزايش آمار طلاق در بسياري از كشورها همچنان در كشورهايي مانند اسپانيا و ايتاليا در ميان بسياري از خانوادهها قانون طلاق به رسميت شناخته نشده است و حتي ازدواجهاي ناموفق هم عليرغم وجود مشكلاتي كه دارند بايد به راه خود ادامه دهند و هيچ راه گريزي براي پايان بخشيدن به اين مشكلات وجود ندارد. در كانادا هم تا پيش از دهه ۱۹۶۰ ميلادي اصلا رويدادي به نام طلاق مرسوم نبود و تنها راه براي جدايي و خاتمه دادن به زندگي مشترك ارائه درخواستي به مجلس سناي كشور بود. اما در سالهاي اخير قوانين حاكم بر اين كشور نيز همچون بسياري از ديگر كشورها دستخوش تحولات و تغييرات زيادي شده است. براساس قوانين جديد مصوب در اين كشور طلاق تنها در شرايطي امكانپذير خواهد بود كه زن و شوهر پيش از درخواست طلاق براي مدت زمان يكسال جدا از هم زندگي كرده باشند.
طلاق به شيوه امروزي
اگر نگاهي به كشورهاي مختلف بيندازيم و آنها را از نظر پايبندي به سنتها و رسم و رسومات مورد مقايسه قرار دهيم بدون ترديد متوجه خواهيم شد كه در ميان كشورهاي مختلف دنيا، كشورهاي آسيايي بيش از ديگر كشورها پايبند به آداب و رسوم هستند كه گاه در اين ميان آداب و رسوم عجيب و غريبي يافت ميشود، براي مثال در اغلب كشورهاي آسيايي مانند چين، كره و ژاپن برگزاري مراسم ازدواج با آداب و رسوم خاصي همراه است كه معمولا به دقت اجرا ميشود و به اين ترتيب عروس و داماد يك بار با پوشيدن لباسهاي سنتي و به روش سنتي و بار ديگر با پوشيدن لباسهاي مدرن و امروزي و به شيوههاي متفاوت مراسم ازدواج خود را جشن ميگيرند. اما از آنجا كه امروزه در بسياري از كشورها طلاق به عنوان راهحل نهايي براي پايان بخشيدن به مشكلات زندگي مشترك افراد به رسميت شناخته شده است، بتازگي در برخي كشورها شاهد برگزاري مراسم ويژهاي در روز صدور حكم طلاق هستيم كه به نظر ميرسد بتدريج و درآيندهاي نهچندان دور به بخشي از رسومات حاكم بر آن جوامع مبدل خواهد شد. كشور ژاپن از اولين كشورهايي است كه در آنجا برگزاري مراسم طلاق در ميان زوجهايي كه پس از مدتها زندگي در كنار هم با صدور حكم طلاق به زندگي مشترك خود پايان ميدهند مرسوم شد. بر اساس اين رسم ژاپنيها، در روز طلاق خود اين روز را نيز مانند روز ازدواج خود به طور مفصل جشن ميگيرند و به اين ترتيب زن و مرد با دعوت از دوستان و اقوام خود كه در روز آغاز زندگي مشترك آنها در مراسم ازدواجشان حضور داشتهاند براي پايان بخشيدن به زندگي مشترك خود در حضور آنها همديگر را براي هميشه ترك خواهند كرد. در برخي از خانوادههاي ژاپني هم رسم بر اين است كه هريك از زوجين در اين روز مهماني جداگانهاي را برگزار ميكنند و به اين ترتيب از نزديكان و بويژه دوستانشان ميخواهند كه از اين پس بيشتر در كنار آنها باشند تا به آنها كمك كنند و خود را با شرايط جديد زندگي تطبيق دهند. جالب است بدانيد كه هر زوج ژاپني براي برگزاري اين مراسم كه بتازگي و در سالهاي اخير در اين كشور مرسوم شده است بيش از ۱۲۰۰ دلار هزينه ميكنند كه اين هزينه را بايد به طور مشترك بپردازند. از اينرو در كشور ژاپن مكانهاي خاصي براي برگزاري جشن طلاق اختصاص يافته است و روز به روز هم برشمار افرادي كه براي برگزاري مراسم طلاق خود در اين عمارتها مبلغي را به عنوان پيش پرداخت ميپردازند تا روز خاصي را براي استفاده از عمارتهايي كه اين روزها در كشور ژاپن از آنها به عنوان عمارت جدايي نام برده ميشود، رزرو كنند افزوده ميشود. مراسم جشن طلاق در ژاپن دستكمي از مراسم ازدواج ندارد. هر كدام از زوجين سوار بر كالسكههاي جداگانهاي راهي اين عمارت ميشوند و اين در حالي است كه جمعي از دوستان و اقوام نيز آنها را همراهي ميكنند و بر خلاف مراسم ازدواج، در جشن طلاق تنها با يك فنجان چاي ژاپني كه نوشيدن آن آداب خاص خود را دارد از مهمانان حاضر در مراسم پذيرايي خواهد شد. پس از اعلام پايان زندگي مشترك در حضور مهمانان، زن و شوهر حلقههاي ازدواجشان را با يك چكش آهني كه سر آن شبيه قورباغه است خرد ميكنند. قورباغه در فرهنگ اين كشور نمادي از تغيير و تحول است و به اين ترتيب خرد كردن حلقهها با استفاده از اين چكش كه به شكل قورباغه است ميتواند به اين معني باشد كه آنها از اين پس دوره جديدي را در زندگي خود پيشرو خواهند داشت. پس از اين هريك از آنها حلقه ازدواج خرد شده خود را به طرف ديگري پرتاب كرده و به اين ترتيب آنها عازم سفر جديدي در مسير زندگي خود خواهند شد.
از برگزاري جشن طلاق تا طلاق مخفيانه
در ميان كشورهاي اروپايي هم كشور انگليس ازجمله كشورهايي است كه پايهگذار برگزاري جشن طلاق بوده است و جالب اين كه اين جشن اين روزها در كشور انگليس بسيار مورد توجه قرار گرفته است. در كشور انگليس رسم بر اين است كه زوجهايي كه تصميم گرفتهاند با صدور حكم طلاق به زندگي مشترك خود خاتمه دهند پس از صدور حكم طلاق و جدا شدن از هم به مناسبت اين رويداد مهم در زندگي خود از جمعي از دوستان و اقوام خود دعوت ميكنند تا در مراسم جشن طلاق آنها حضور داشته باشند. جالب است بدانيد كه براي اين مراسم باشكوه كيك بزرگي سفارش داده ميشود كه مجسمههايي از زن و شوهري كه از هم طلاق گرفتهاند روي سطح اين كيك قرار ميگيرد. اين مجسمهها كه نمادي از مراسم طلاق هستند چمدانهايي هم در دست دارند كه نشان ميدهد آنها براي هميشه زندگي مشترك خود را ترك خواهند كرد. قيمت اين كيكها كه به طور اختصاصي براي جشن طلاق آماده ميشود معمولا يكصد تا يك هزار پوند است و به اين ترتيب ميتوان گفت در كشور انگليس طلاق بهانهاي است براي دور هم جمع شدن اقوام و دوستان و باخبر شدن از حال همديگر. در مقابل در برخي از كشورها نيز به جاي برگزاري يك مراسم عمومي براي اطلاعرساني اين موضوع كه زوجي با صدور حكم طلاق به زندگي مشترك خود پايان خواهند داد، مراسم طلاق به شيوهاي مدرن و امروزي يا بهتر بگوييم به شيوه اينترنتي يا آنلاين و به طور كاملا مخفيانه برگزار ميشود. زوجهاي آمريكايي به آساني و تنها با يك بار كليك كردن روي صفحه وب در پايگاههاي اينترنتي كه به انجام اين كار اختصاص يافته است براي هميشه به زندگي مشترك خود خاتمه داده و از هم جدا ميشوند. به اين ترتيب نه به دادگاه مراجعه ميكنند و نه لازم است براي رسيدگي به دعوي خود از وكيل كمك بخواهند.
براساس بررسيهاي انجام شده اين روزها در كشور آمريكا بيش از ۶۰ درصد افراد به شيوه اينترنتي و آنلاين از هم طلاق ميگيرند كه در مقايسه براي آنها هزينه كمتري را نيز در بر خواهد داشت. اگرچه هزينه انجام مراسم طلاق توسط وكلاي دادگستري بيش از ۲۰۰ دلار هزينه دارد، اما در سايتهاي اينترنتي اين كار در كوتاهترين زمان ممكن با هزينه متوسط ۵۰ تا ۱۰۰ دلار انجام خواهد شد و به اين ترتيب هر يك از زوجين با تكميل فرمهاي مربوطه از طريق اينترنت و پرداخت هزينههاي مربوط به آن از طريق كارتهاي اعتباري از هم خداحافظي كرده و به زندگي مشترك خود خاتمه ميدهند و پس از چند روز فرمها و مدارك آنها از طريق پست برايشان ارسال خواهد شد.
عليرغم اين كه در برخي كشورهاي آسيايي زنها پس از طلاق جايگاه اجتماعي پيشين خود را از دست ميدهند، اما در اغلب كشورهاي اروپايي و آمريكايي زنها پس از ازدواج آزادانه و بدون هيچ گونه محدوديتي از نظر موقعيت اجتماعي به زندگي خود ادامه خواهند داد.
جشن طلاق در عربستان
در سالهاي اخير برگزاري جشن طلاق در كشور عربستان نيز با استقبال چشمگيري مواجه شده است. در اين كشور رسم بر اين است كه زناني كه پس از صدور حكم طلاق به زندگي مشتركي خود خاتمه ميدهند سالنهاي بسيار بزرگي براي برگزاري مراسم جشن طلاق خود اجاره ميكنند و با ارسال كارت دعوت براي دوستان خود از آنها دعوت ميكنند تا در اين مراسم حضور داشته باشند. تفاوت جشن طلاق در كشور عربستان با ديگر كشورهايي كه برگزاري جشن طلاق در آنها مرسوم است اين است كه در كشور عربستان اين جشن توسط خانمها برگزار ميشود و اغلب دوستان آنها در اين مراسم حضور خواهند داشت. بسياري بر اين باورند كه زنان عربستان ميخواهند با اين كار خود به همه نشان دهند كه از اين پس زندگي بهتري خواهند داشت و براي حركت در ادامه مسير زندگي خود به كمك ديگران نيازي ندارند. اگرچه از آنجايي كه در كشور عربستان معمولاً مردان خانواده همه اوضاع را در دست ميگيرند اما اغلب زنها پس از جدايي از همسرشان با مشكلات و محدوديتهاي فراواني مواجه ميشوند و اغلب آنها در كنار خانواده به زندگي خود ادامه ميدهند. اگر از جنبه ديگري به اين موضوع نگاه كنيم بايد بپذيريم كه اگرچه جشن طلاق ميتواند راهكار مناسبي براي از ياد بردن مشكلات زندگي مشترك باشد اما بسياري بر اين باورند كه در حقيقت اين گروه از افراد در تلاش هستند تا با برگزاري اين جشن، اين اعتماد به نفس را در خود ايجاد كنند كه ميتوانند زندگي جديدي را آغاز كنند و بنابر اين بايد با در اختيار داشتن فرصتي براي تجربه يك زندگي جديد در كنار دوستان و نزديكان خود جشن بگيرند. از آنجايي كه يكي از بزرگترين مشكلات زنان پس از طلاق، مشكلات مالي است در كشورهايي كه شرط تقسيم داراييهاي زندگي مشترك اجرا ميشود زنان با مشكلات كمتري مواجه شده و در نتيجه پس از طلاق با آسودگي و اطمينان خاطر بيشتري به زندگي خود ادامه ميدهند و اين در حالي است كه اگر در جامعهاي طلاق به منزله شكست و نابودي باشد در اين صورت در آن جامعه برگزاري جشني در سالروز طلاق افراد معنايي نخواهد داشت و در چنين شرايطي برگزاري جشن براي اتفاقات تلخ زندگي همچون طلاق حتي اگر رهاييبخش انسانها از مشكلات و مصائب زندگي مشترك باشد، بازهم موجب خواهد شد تا معناي مفاهيم و واژهها در هم گره خورده و به دست فراموشي سپرده شود.
جشن طلاق”؛ افسردگيهاي عميق پشت لبخندهاي ساختگي
عروسک هاي عروس و داماد روي کيک چند طبقه، نه تنها دست در دست هم ندارند، بلکه پشت به پشت يکديگر در حال دور شدن از هم هستند. حتي چشم هايت نيز به ديدن چنين صحنه اي عادت ندارد چه رسد به اين که تو را به جشن طلاق نيز دعوت کرده باشند و تو بتواني آن را درک کني!
در واقع اين جشن، مراسم پايان يک زندگي مشترک است که فقط دو سال دوام آورده و امشب هر دو يعني عروس و داماد سابق در يک ژست روشنفکرانه و متمدنانه، نه تنها غمگين نيستند که حتي سعي ميکنند به همه لبخند بزنند و حتي با يکديگر نيز شوخي و خنده مي کنند. کل ميهماني بسيار تصنعي است. هيچ چيز واقعاً آنگونه که بايد باشد، نيست. همه جا تظاهر موج مي زند و شايد دروغ ترين لبخند ها را اين جا مي بيني.
پيش از صرف شام داماد سابق ميکروفن را در دست مي گيرد و ضمن تشکر از مدعوين محترم و آرزوي خوشبختي براي همسر سابقش مي گويد: اين جشن را بر پا کرديم تا دوستان و آشنايان بدانند که طلاق مي تواند جشن پايان يک شکست و آغازي ديگر باشد!
وي سپس بسته اي را باز مي کند که در آن چندين ستون سکه طلا قرار دارد. آن را به مدعوين نشان مي دهد و مي گويد: با آرزوي خوشبختي براي همسر سابقم، ۱۰۰۰ سکه طلاي مهريه اش را همين جا در حضور همه تقديم مي کنم. ضمن عذرخواهي به اين دليل که ۹۹۷ سکه کامل است و ۶ نيم سکه. اميدوارم که اين قصور بنده را ببخشند و جمعيت با کف و سوت، صحبت هاي شوهر ديروز و مرد مجرد امروز را همراهي مي کنند.
همين يکي دو سال پيش بود که با تعجب مي شنيديم ” هر انگليسي که براي سفارش کيک به شيريني فروشي مي رود از او مي پرسند براي طلاق است يا ازدواج !؟، زيرا انگليسي ها به تازگي طلاق شان را هم جشن مي گيرند” . ولي اکنون در يک انتقال سريع فرهنگي يا بهتر بگوييم تهاجم فرهنگي، اين سوغات کاملاً نا به هنجار با عقايد و فرهنگ ما به ايران هم رسيده است.
” در شرايط کنوني که آمار حکايت از رشد طلاق در جامعه دارد و طبق آخرين آمارهاي منتشر شده توسط سازمان ثبت احوال کشور فقط در ۳ ماه نخست امسال ۳۴۷ هزار و ۵۹ نفر به زندگي مشترک خود پايان داده اند و آمار طلاق در سال گذشته به رشد ۷ درصدي رسيده است، انتظار است مسئولان علاوه بر چاره جويي براي معضلات ناشي از طلاق در جامعه، فکر و تدبيري هم براي بدعت هاي بيماري که در اين زمينه در جامعه، در حال شکل گيري است و قابليت شيوع هم دارند، داشته باشند “.