“اسکیزوفرنی” (Schizophrenia) یا “شیزوفرنی” یکی از پیچیده ترین نوع اختلالات روانی است که پیشینیان از آن به عنوان زوال تدریجی خصوصیات عقلی و شخصیتی یاد می کردند که طی آن فرد در خود فرو رفته و گرفتار تخیلات، تصورات و توهمات بیمارگونه و عجیبی می شده است.
فیلم درخشش (Shine)
درخشش (Shine) فیلمی است به کارگردانی اسکات هیکس (۱۹۹۶) و هنرنمایی بازیگرانی چون جفری راش، نوآ تیلور، آرمین مولر–اشتال، جان گیلگد و لین ردگریو که بر اساس داستان زندگی نوازندهٔ استرالیایی پیانو “دیوید هلفگات” ساخته شده که به علت ابتلا به اختلال اسکیزوفرنی آشفته یا هبه فرن زندگی پر تلاطمی را پشت سر گذاشته است.
این فیلم برنده جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد توسط جفری راش در سال ۱۹۹۶ شده است.
اسکیزوفرنی نوع آشفته یا هبفرن (Hebephrenic Schizophrenia):
این افراد در سنین پائین تر به این اختلال مبتلا می شوند، پسرفت شدید به رفتار اولیه و کودکی، ظاهر و سر و وضع آشفته، واکنشهای عاطفی نامناسب، خنده های مسخره و شکلک درآوردن، حالات کودکانه و عجیب و غریب، هذیان و توهم شایع است.
اسکیزوفرن های هبه فرن غالبا دارای سه مشخصه بارز هستند که عبارتند از:
۱- تکلم آشفته
۲- رفتار آشفته
۳- خلق نامناسب یا بیتفاوتی عاطفی
تکلم آشفته:
تکلم آشفته در واقع به علت اختلال شدید در پردازش فکری فردی ایجاد میشود. آنها به راحتی نمیتوانند افکار خود را سازماندهی کنند. اگر سعی کنید که با آنها مکالمه کنید متوجه میشوید که به طور مداوم از یک موضوع به موضوع دیگری میپرند. آنها همچنین ممکن است دچار انسداد افکار شوند که باعث میشود که جمله خود را نیمه تمام بگذارند، زیرا افکار آنها به طور ناگهانی متوقف میشود. این افراد معمولا به پرسش ها با پاسخهای مبهم و یا کاملا غیرمرتبط جواب میدهند. زمانی که آشفتگی در سیستم شناختی آنها شدید باشد، فهمیدن کلام و گفتارهایشان تا حدودی غیر می باشد.
رفتار آشفته:
آشفتگی در رفتارهای این افراد ممکن است به شیوههای نمود پیدا کند. این افراد قادر به شروع یک فعالیت ( مثلا دوش گرفتن یا آشپزی کردن) نیستند، یا به محض شروع، آن را خاتمه میدهند. این آشفتگی شدید باعث به هم ریختگی عملکرد عادی آنها می شود تا جایی که معمولا بهداشت فردی خود را نیز فراموش میکنند و غالبا ژولیده و شلخته در انظار حاضر می شوند.
افرادی که مبتلا به این نوع اسکیزوفرنی هستند ممکن است که بدون هیچ دلیل مشخصی بیقرار شوند، درگیر روابط جنسی بسیار نامناسبی مثل لمس کردن خودشان در مجامع عمومی شوند. پوشیدن لباسهای غیرمعمول نیز در این افراد شایع است مثل پوشیدن چندین لایه لباس حتی زمانی که هوا گرم است.
خلق نامناسب یا بیتفاوتی عاطفی:
کلمهی روحیه به پاسخهای عاطفی فرد اشاره دارد (به طور مثال خندیدن در هنگام شاد بودن) که شامل نحوه ی بروز آن میشود (مثلا از طریق زبان بدن و آهنگ صدا). در اسکیزوفرنی آشفته، افراد نوعی روحیهی خنثی یا خطی دارند به عبارت دیگر در بیان حالت صورت خود و رفتار و آهنگ صدای خود عواطف بسیار کمی را نشان میدهند. اگر آنها عواطفی را نشان دهند کاملا با موقعیت نامتناسب است مثل خندههای عصبی در یک وضعیت غم انگیز و یا ول خندی های دیوید (جفری راش) در فیلم درخشش (Shine).
این افراد معمولا از جامعه طرد می شوند و برخلاف اسکیزوفرن های پارانوید که توهم و یا هذیان از علائم اولیه آنها به شمار می روند، اسکیزوفرن های آشفته معمولا درگیر توهم و یا هذیان نخواهند شد، و اگر هم درگیر شوند دائمی نیست و یا حول موضوعات خاصی خواهد بود (مثل مذهب).