جنسیت پریشی (GENDER DYSPHORIA) یا ملال جنسیتی که قبلا اختلال هویت جنسی (gender identity disorder) نامیده میشد، وضعیتی است که فرد به دلیل ناسازگاری و تعارضی که بین جنسیت مادرزادی (بیولوژیک) خودش و هویت جنسیتی اش پیدا می کند، دچار آشفتگی و پریشان حالی می شود. در مواردی هم به این وضعیت ناسازگاری جنسیتی گفته می شود.
جنسیت بیولوژیک آن چیزی است که فرد بسته به نوع اعضای تناسلی اش با آن متولد می شود، اما هویت جنسیتی، آن جنسیتی است که فرد هویت خودش را در آن می بیند و دوست دارد که خودش را با آن احساس کند.
در حالیکه هویت جنسیتی و جنسیت بیولوژیکی برای اغلب مردم ماهیتی یکسان دارند، اما برای برخی دیگر اینگونه نیست. به عنوان نمونه، برخی از مردم آناتومی و اعضای تناسلی مردانه دارند، اما هویت خودشان را در قالب یک زن احساس می کنند. اما برخی دیگر هم هستند که دقیقا نمی دانند که آیا زن هستند و یا مرد.
این تضاد و کشمکش بین دو جنسیت بیولوژیکی و هویتی باعث به هم ریختگی و آشفتگی روانی فرد می شود که به آن جنسیت پریشی می گویند.
جنسیت پریشی یک وضعیت پزشکی شناخته شده است که در مواردی درمان های پزشکی خاصی هم برایش تدارک دیده شده است، اما یک بیماری روانی نیست.
برخی از افراد درگیر با جنسیت پریشی، به شدت تمایل دارند تا بر اساس هویت جنسیتی شان زندگی کنند تا جنسیت بیولوژیک و مادر زادی شان. این افراد را در مواردی به عنوان دگرجنسگرا (transsexual) و یا ترنس (trans) می شناسند. برخی از افراد دگرجنسگرا به دنبال راهکارهای درمانی ای می روند تا شکل ظاهری شان را بیشتر شبیه به هویت جنسیتی شان تغییر دهند.
نشانه های جنسیت پریشی
برای تشخیص جنسیت پریشی، فرد باید علائمی را داشته باشد که حداقل به مدت شش ماه تداوم داشته باشند.
در کودکان، این علائم ممکن است وجود داشته باشند:
• به طور مداوم می گویند که آنها واقعاً یک دختر هستند، حتی اگر خصوصیات جسمی یک پسر را داشته باشند، و یا عنوان می کنند که واقعاً یک پسرهستند، حتی اگر خصوصیات جسمی یک دختر را داشته باشند.
• به شدت ترجیح می دهند دوستانی داشته باشند متناسب با هویت جنسیتی شان.
• نا دیده گرفتن و نپذیرفتن لباس، وسایل و اسباب بازی هایی که با هویت جنسیتی شان تضاد داشته باشند.
• امتناع از ادرار کردن به روشی مغایر با هویت جنسیتی شان.
• عنوان می کنند که دوست دارند از شر عضو تناسلی شان خلاص شوند و شبیه به جنسیتی شوند که دوست دارند.
• هم دختران و هم پسران، اعتقاد دارند که بسیاری از خصوصیات ظاهری شان در طول رشدشان تغییر خواهد کرد و تبدیل به جنسیتی خواهد شد که دوست دارند.
• به شدت نگران رشد دوران بلوغشان هستند که شباهت بیشتری به جنسیتی پیدا خواهد کرد که دوست ندارند.
در جوانان و بزرگسالان، این علائم ممکن است وجود داشته باشند:
• یقین داشته باشند که جنسیت واقعی آنها با بدنشان مطابقت ندارد.
• به شدت از اعضای تناسلی خودشان انزجار دارند، و حتی ممکن است به خاطر اینکه اعضای تناسلی شان دیده و یا لمس نشود از دوش گرفتن، لباس عوض کردن و یا رابطه جنسی اجتناب کنند.
• بسیار تمایل دارند تا از شر اعضای تناسلی و خصوصیات جنسیتی ای که دوست ندارند خلاص شوند.
هم کودکان و هم بزرگسالان ممکن است به گونه ای لباس بپوشند و یا آرایش کنند و رفتار کنند که شباهت به جنسیتی داشته باشد که دوست دارند.
فیلم پسرها گریه نمی کنند (Boys Don’t Cry)
فیلم پسرها گریه نمی کنند یکی از تلخ ترین و تاثرگذارترین فیلم هایی است که جنسیت پریشی را به تصویر می کشد.
این فیلم داستان زندگی براندون تینا، یک دختر جنسیت پریش است. بازیگر نقش براندون در این فیلم، هیلاری سوانک است که به خاطر ایفای این نقش برنده جایزه اسکار بهترین بازیگر زن در سال ۱۹۹۹ نیز گشته است. این فیلم در سال ۲۰۱۹ توسط کتابخانه کنگره به عنوان یک اثر “فرهنگی، تاریخی یا به لحاظ زیباشناختی مهم” در فهرست ملی ثبت فیلم ایالات متحده آمریکا ثبت شد.
براندون تینا یک جوان جنسیت پریش (gender dysphoria) است که نام او هنگام تولد تینا رنا براندون است. از زمانی که برادر دوست دختر پیشین براندون پی به جنسیت پریش بودن او می‌برد، براندون تهدید به مرگ می‌شود. کمی پس از آن، او در یک دعوا در یک بار درگیر می‌شود که باعث می‌شود عموزاده‌اش او را از کانتینر محل اسکانش بیرون کند. براندون به شهر فالزسیتی در نبراسکا می‌رود، جایی که او با مجرمان سابقی به نامهای جان لاتر، تام نیسن و دوستان آنها کاندس و لانا تیسدل آشنا می‌شود. 
براندون که ظاهر خود را همانند پسران کرده است وارد یک رابطه عاشقانه با لانا می‌شود و البته در ابتدا لانا از آناتومی واقعی او اطلاع ندارد. آنها تصمیم می‌گیرند که با یکدیگر به ممفیس بروند، جایی که لانا بتواند شغل خوانندگی کارائوکه را داشته باشد. سرانجام در طول یک قرار شبانه که منجر به رابطه جنسی می‌شود، لانا پی می‌برد که براندون، ترنس است اما این باعث نمی‌شود که او رابطه‌اش را قطع کند و برعکس صمیمت خود را افزایش می‌دهد و در نهایت منجر به بروز اتفاقات و سرانجام تلخی برای براندون می شود.
فیلم شبیه دیگران باش (Be Like Others)
اما فیلم شبیه دیگران باش یا ترنسکشوال در ایران مستندی است به کارگردانی طناز اسحاقیان که در سال ۲۰۰۸ دربارهٔ ترنسکشوالیسم در ایران ساخته شد. این مستند در جشنواره فیلم ساندنس و جشنواره فیلم برلین به نمایش گذاشته شد، و برنده ۳ جایزه از این جشنواره شد.
طناز اسحاقیان یک ایرانی مقیم آمریکا و یک کارگردان است. وی، پس از خواندن مقاله‌ای در نیویورک تایمز دربارهٔ قانونی بودن تغییر جنسیت در ایران، کنجکاو شد و ایدۀ ساخت این مستند را گرفت. وی برای تأمین سرمایه ساخت این مستند اقدام کرد ولی ناموفق بود. 
اسحاقیان پس از تماس با نویسندۀ این مقاله اطلاعات تماس دکتر بهرام میرجلالی و اقای کریمی نیا در تهران را به دست آورد. اسحاقیان راهی ایران شده و در یک کلینیک تغییر جنسیت با خانواده‌ها و افراد مایل به تغییر جنسیت مصاحبه کرد تا سوژه‌های مناسب خود را پیدا کند. او متوجه شد ترنسکشوالهای زن به مرد در زندگی خود پس از تغییر جنسیت موفق‌تر هستند و هیچ میلی به همکاری در ساخت این مستند ندارند زیرا از این که با این مستند به عنوان ترنسکشوال معرفی شوند، مخالف بودند.
برخی دیگر از فیلم های مرتبط با جنسیت پریشی عبارتند از:
– نام فیلم: (Tomboy)
محصول سال ۲۰۱۱
بازیگران: Zoé Héran, Malonn Lévana, Jeanne Disson
– نام فیلم: (Southern Comfort )
محصول سال ۲۰۰۱
بازیگران: Robert Eads, Lola Cola, Maxwell Scott Anderson, Cas Piotrowski
– نام فیلم: (Just Charlie)
محصول سال ۲۰۱۷
بازیگران: Harry Gilby, Scot Williams, Mark Carter
– نام فیلم: (XXY)
محصول سال ۲۰۰۷
بازیگران: Richardo Darin, Veleria Bertuccelli, German Palacios, Carolina Pelleritti
– نام فیلم: (Normal )
محصول سال ۲۰۰۳
بازیگران: Richard Bull, Marg Seibel, Danny Goldring, Jessica Lange
– نام فیلم: (A Girl Like Me)
محصول سال ۲۰۰۶
بازیگران: Mercedes Ruehl, JD Pardo, Lupe Ontiveros
– نام فیلم: (All About My Mother)
محصول سال ۱۹۹۹
بازیگران: Cecilia Roth, Marisa Paredes, Candela Peña
– نام فیلم: (Another Woman)
محصول سال ۲۰۰۸
بازیگران: Jerry Lucas, Antoine Dulery
– نام فیلم: (Beautiful Boxer)
محصول سال ۲۰۰۴
بازیگران: Asanee Suwan, Sorapong Chatree, Orn-Anong Panyawong
– نام فیلم: (Beautiful Daughters)
محصول سال ۲۰۰۶
بازیگران: Calpernia Addams, Christine D. Beatty, Lynn Conway
– نام فیلم: (Cruel and Unusual)
محصول سال ۲۰۰۶
بازیگران: Ashley, Ophelia DeLonte, Anna Connelly
– نام فیلم: (Girl Inside )
محصول سال ۲۰۰۷
بازیگران: Madison
– نام فیلم: (Gun Hill Road)
محصول سال ۲۰۰۷
بازیگران: Esai Morales, Robert Salzman, Ty Jones
– نام فیلم: (Just Call Me Kade)
محصول سال ۲۰۰۲
بازیگران: Gentry McShanes
