اختلال شخصیت جامعه ستیز (ASPD) و فیلم تنگه وحشت

اختلال شخصیت “جامعه ستیز” یا “ضد اجتماعی” چیست؟
اختلال شخصیت جامعه ستیز (Antisocial Personality Disorder)، یک اختلال سلامت روانی مزمن است که به طور غیر رسمی به عنوان جامعه رنجور هم شناخته می شود، که مشخصه اصلی آن بی توجهی به احساسات دیگران و تضییع حقوق آنهاست.
بعضی از افراد به نظر می رسد که نه تنها برای دیگران اهمیتی قائل نیستند، بلکه بدون هیچ گونه پشیمانی و یا احساس گناهی می توانند به آنها آسیب برسانند. هنگامی که در یک فرد این رفتار فراگیر باشد، ممکن است که او بیماری روانی مزمنی داشته باشد که به عنوان اختلال شخصیت جامعه ستیز شناخته شده است.
اختلال شخصیت جامعه ستیز چیست؟
افراد مبتلا به اختلال شخصیت جامعه ستیز، مایل اند که با فریب دادن و یا دست آویز قرار دادن دیگران به آنچه که می خواهند، مانند قدرت و پول برسند. آنها ممکن است حقه بازی نمایند و یا از نام مستعار استفاده کنند. همچنین ممکن است برای دستیابی به خواسته هایشان سرقت کنند و یا از رفتارهای تهاجمی استفاده کنند.
حتی زمانی که گرفتار قانون می شوند، هیچ احساس پشیمانی و یا گناهی از خود نشان نمی دهند. همچنین آنها به هیچ وجه احساس همدلی ندارند و به هیچ وجه نمی توانند احساسات و درد و رنج های دیگران را هم در نظر بگیرند. آنها همچنین تمایل دارند که به صورت تهاجمی با دیگران برخورد کنند، که اغلب می تواند به دستگیری و زندانی شدن آنها منجر شود.
یک باور غلط ولی معمول در فرهنگ عامه وجود دارد که جامعه ستیزان را افرادی در پی موفقیت می بینند و معتقدند که این افراد دارای قدرت، شایستگی و کاریزمای بالایی هستند. درست است که در جامعه ستیزان عملکرد بالایی وجود دارد، اما مد نظر داشته باشید که اینها افراد بیماری هستند.

همانطور که ویژگیهای شخیت جامعه ستیزان می تواند جذاب و گیرا باشد، اکثر افراد مبتلا به این اختلال با بی مسئولیتی های خود نیز درگیر هستند. آنها احتمالاً از فرصت های اشتغال کمتری برخوردار هستند و معمولاً پرداخت صورتحساب های خود را به تعویق می اندازند و به علت رفتارهای تکانشی و متخاصم همیشه در معرض ریسک بالای دستگیر شدن و به زندان رفتن قرار دارند. به علاوه آنها معمولاً به دلیل همین رفتارهای تکانشی مانند سوء مصرف مواد و عمیات جنایی احتمال دارد طول عمر زندگی کوتاه تری را نیز تجربه کنند.

علل اختلال شخصیت جامه ستیز:
محققان بر این باورند که ژنتیک در علل اختلال شخصیت جامعه ستیز نقش مهمی را ایفا می کند. چرا که داشتن والدینی با این اختلال، ریسک ابتلا به آن را در فرزندانشان بیشتر می نماید. تحقیقاتی که در مورد فرزندخواندگی کسانی که اختلال شخصیت جامعه ستیز دارند وجود دارد، این واقعیت را تصدیق می کند که محیط نیز ممکن است عاملی موثر در ابتلا به این اختلال است.
مثلاً زمانی که برای کودکان قوانین ضعیفی وضع شده باشد و یا الگوی رفتاری مناسبی نداشته باشند و یا آموزش ندیده باشند که به حقوق دیگران احترام بگذارند همه و همه موجب بروز اختلال شخصیت جامعه ستیزی می شود. به علاوه کودکان والدین الکلی نیز در معرض خطر بیشتری قرار دارند.
کودکان مبتلا به اختلالات رفتاری و یا اختلال کمبود توجه / بیش فعالی (ADHD) قبل از سن ده سالگی در معرض خطر ابتلا به اختلال شخصیت جامعه ستیز در بزرگسالی هستند. این به ویژه در کودکان مبتلا به اختلال سلوک (Conduct Disorder) که مورد سوء استفاده قرار گرفته اند و یا نادیده گرفته می شوند، نیز صادق است. محققان تخمین می زنند که در حدود ۲۵ درصد از دختران و چهل درصد از پسران با اختلال سلوک، در بزرگسالی به اختلال شخصیت جامه ستیز مبتلا می شوند.
اختلال شخصیت جامعه ستیز در حدود سه درصد از جمعیت را به خود اختصاص می دهد که در مردان تا شش برابر بیشتر از زنان است. هشتاد درصد از افراد مبتلا به این اختلال، علایم آن را در سن یازده سالگی نشان می دهند.

نشانه های اختلال شخصیت جامعه ستیز چیست؟
شايع ترين نشانه هاي اختلال شخصیت جامعه ستیز، عدم توجه به حقوق ديگران و الگوي گسترده اي از نقض قوانین است. برای تشخیص گذاری اختلال شخصیت جامعه ستیزی، فرد باید حداقل سه مورد از علایم زیر را نشان دهد:
• عدم پای بندی به هنجارهای اجتماعی.
• تکرار اقدامات غیرقانونی.
• دروغ گفتن و یا فریب دیگران برای سود و یا لذت.
• اقدامات تکانشی.
• دعواها و حملات فیزیکی تکراری.
• بی توجهی به ایمنی خود و دیگران.
• بی مسئولیتی در محل کار و نسبت به تعهدات مالی.
• عدم همدردی و یا دلسوزی به هنگام بدرفتاری با دیگران.

سن مورد نظر برای تشخیص اختلال شخصیت جامعه ستیز:
یک فرد باید حداقل هجده ساله باشد تا تشخیص اختلال شخصیت جامعه ستیز را داشته باشد. شواهدی وجود دارد که نشان می دهد که در آنها قبل از سن پانزده سالگی اختلال سلوک مشاهده می شود، چرا که بسیاری از علایم این دو اختلال مشابه هستند. توجه کنید که اگر رفتارهای ناشی از علایم بیماری اسکیزوفرنی و یا اختلال دوقطبی رخ دهد، تشخیص اختلال شخصیت جامعه ستیز داده نمی شود.

فیلم “تنگه وحشت” (CAPE FEAR)

“تنگه وحشت” نام فیلمی در ژانر وحشت محصول سال ۱۹۹۱ آمریکا می‌باشد. این فیلم بازسازی فیلمی به همین نام محصول سال ۱۹۶۲ می‌باشد. این فیلم داستان زندگی یک وکیل تسخیری بازنشسته به نام “سام” را بازگو می‌کند که خانواده‌اش توسط یک مجرم به نام “ماکس كدی” (رابرت دنیرو) تهدید می‌شود. انگیزهٔ ماکس برای تهدید خانوادهٔ سام این است که وی به جرم تجاوز به عنف چهارده سال زندانی شده بود و سام که وکیل او بوده به عمد از وی طوری دفاع کرده بود که محکوم شود.

“رابرت دنیرو” برای بهترین بازیگر مرد و “جولیت لوئیس” برای بهترین بازیگر نقش مکمل زن نامزد دریافت جایزه اسکار شدند.
تنگه وحشت بازسازی اثری است با همین نام كه “مارتین اسكورسیزی” با خلاقیت خود توانست آن را به بهتربن نحو دوباره سازی كند در این فیلم وكیلی (سام) حدود چهارده سال پیش شخصی را (مکس كدی) به زندان می اندازد و حالا كدی برای انتقام مجددا به سراغ وی می آید. در تنگه وحشت اصلی كه در سال (۱۹۶۲) ساخته شد “سام بودن” در نقش كسی بود كه میخواست از خانواده اش در برابر فرد شروری محافظت كند . اما در نسخه اسكورسیزی خبری از یك قهرمان نیست و تمامی اعضای خانواده در بخشهای مختلف دارای نقطه ضعفهایی هستند و آدم منفی (badman) ماجرا از این قضیه سوء استفاده میكند.

در خانواده وكیل او همیشه با همسرش دچار اختلاف میشود و همیشه دردسر دارند آنها در یك خانه بزرگ زندگی میكنند ولی جای كافی برای دخترشان وجود ندارد، یعنی او در یك اتاق كوچك همیشه در حال تماشای شبکه ام تی وی (MTV) است و این مسئله به خوبی نشان میدهد كه اگر در خانواده ای به یكی از اعضا اعتنایی نشود چه پیامدهایی خواهد داشت.
و اما كدی فرد به ظاهر شروری كه به نوعی قربانی تعهد به قانون شده است البته تعهد به قانون تنها در ظاهر . او اكنون با تمام فوت و فن های قانون اشناست برای همین هم هیچ گاه عجله نمیكند مثلا هیچ وقت وكیل مورد نظر را ضرب و شتم نمیكند اما در عوض این وكیل است كه وقتی عرصه برایش تنگ میشود ناشی گری میكند و كسانی را اجیر میكند تا كدی را كتك بزنند.

او در زندان تمامی كتابهای قانون را خوانده و میداند كه باید چه كار كند او وقتی كه افراد سام كتكش میزنند باز هم حرفه ای گری میكند و آنها را به دادگاه میكشاند و اینجاست كه قانون سلاحی میشود برای جنگ.
سام وكیل در طول فیلم هر كجا كه میرود با مكس كدی روبرو میشود بیرون از رستوران بالای دیوار در خیابان جلوی محل كار و این باعث میشود تا سام روحیه اش را ببازد و دچار هراس شود اما كار كدی به هیچ وجه جرم نیست چون او قانون را بلد است.

حالا دیگر وقت قانون مداری به پایان میرسد كدی دو نفر نفر را به قتل میرساند، یكی پلیس محافظ خانواده سام و دیگری خدمتكارشان را و این ترس را برای خانواده صد چندان میكند. آنها از این وضع به تنگ می آیند و برای فرار به قایقی پناه میبرند تا امنیت خود را در میان آب حفظ كنند اما غافل از اینكه راه فراری از كرده ی خود نیست آنها در داخل قایق و در جایی به نام تنگه وحشت با كدی روبرو میشوند و نهایتا در یك درگیری نفس گیر سام، كدی را میكشد و بعد آنها یكدیگر را در اغوش میگیرند و اسكورسیزی به خواسته اش میرسد زیرا او توانست یك خانواده بیمار را به خوبی رسم كند.

برخی از فیلم های دیگر که این اختلال در آنها نمود دارد:

Gaslight (1944)
Brighton Rock (1947)
Lolita (1962)
The Italian Job (1969)
A Clockwork Orange (1971)
Get Carter (1971)
Paper Moon (1973)
Black Christmas (1974)
One Flew Over the Cuckoo’s Nest (1975)
Halloween (1978)
Scum (1979)
A Killer in the Family (1983)
The Burning Bed (1984)
The Deliberate Stranger (1986)
Man hunter (1986)
A Fish Called Wanda (1988)
Dirty Rotten Scoundrels (1988)
Small Sacrifices (1989)
Good fellas (1990)
Girl Interrupted (1999)
The Girl with the Dragon Tattoo (2011)
We Need to Talk About Kevin (2011)
Side Effects (2013)
Stoker (2013)
We’re the Millers (2013)